0800-0802 (gratis)
ma - vr 09:00 - 16:00 uur
Naast wat er in wetten, regels en beleidsstukken staat over zeggenschap, inspraak, meepraten en meebeslissen, hanteren wij altijd onze ombudsbril (behoorlijkheidsvereisten) en nemen we de kinder- en mensenrechtenverdragen als vertrekpunt. Wij stellen dan ook een aantal eisen aan ‘goed zimmen’. Daarom introduceert ORR ook een OmbudsLat.
Deze OmbudsLat verschilt niet veel en zal echt niet anders zijn dan wat de gemeenten hier zelf over willen afspreken met u en hoe zij vinden en willen dat ‘participatie’ moet worden uitgevoerd. In dat opzicht is onze OmbudsLat wellicht niet onderscheidend (en dat is maar goed ook), maar wel normerend, inspirerend én stimulerend.
De basis voor het recht van kinderen om mee te kunnen praten en mee te beslissen ligt vast in het Kinderrechtenverdrag en is uitgewerkt in een Algemene Aanbeveling van het VN Kinderrechtencomité. Ieder kind heeft het recht om mee te praten en mee te beslissen over belangrijke zaken in zijn of haar leven.
Ook vanuit het VN Verdrag Handicap rust er op gemeenten de plicht om kinderen (en volwassenen) met een beperking via hun representatieve organisaties te betrekken bij beleid en andere besluitvorming die hen aangaan, met passende ondersteuning van de gemeenten indien nodig. Gemeenten zijn verplicht om juridische regels en procedures op te stellen met betrekking tot participatie. Dit alles vertaalt zich in de treffende slogan: “Not about us, without us!”
Volgens het VN Verdrag Handicap zijn gemeenten ook verplicht om in een plan concreet aan te geven hoe ze inclusief en toegankelijk zullen zijn, bijvoorbeeld door het opstellen van een Lokale Inclusie Agenda. Niet alle gemeenten beschikken over zo’n agenda. Diegenen die er wel een hebben, betrekken vaak inwoners bij het opstellen ervan. Echter, nog niet alle gemeenten betrekken kinderen hierbij.
Naar aanleiding van ons onderzoek naar het dagelijks leven van kinderen met een beperking uit 2022, kregen deze kinderen in Rotterdam voor het eerst de kans om mee te praten over de update van de Lokale Agenda Toegankelijkheid. Ook in Nissewaard zullen kinderen met een beperking worden betrokken bij het inclusiebeleid. Krimpen aan den IJssel bereidt zich voor om deze groep te betrekken bij het vormgeven van inclusiebeleid. Wij denken hier graag mee. Is er sprake van een integrale holistische benadering?
ORR zal de komende periode verder in gesprek gaan met ‘stad en straat’ om de OmbudsLat meer onder de aandacht te brengen en betekenis te geven. Ook zal er een verfijning plaatsvinden. De Omgevingswet is nieuw. De Spreidingswet is nieuw. En er zijn grote maatschappelijke uitdagingen waarbij de samenleving nog niet veel ervaring heeft met zimmen.
Het is van cruciaal belang, maar tegelijkertijd ook uitdagend, om zeggenschap, inspraak, meepraten en meebeslissen effectief vorm te geven, zowel voor belanghebbenden als voor gemeenten. In veel gemeenten begint het denken op gang te komen om mensen meer invloed te geven. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het ontstaan van burgerberaden en het besluit in Rotterdam tot een klimaatberaad.
Als ORR sluiten wij onze ogen niet voor situaties waarbij de overheid naast de verantwoordelijkheid voor goede participatie óók het algemeen belang moet dienen. Gemeenten kunnen terughoudend zijn om te veel invloed te geven en volledige transparantie te bieden. Het vinden van een goede balans tussen het dienen van het algemeen belang en het recht doen aan zimmen, is volgens ons de juiste weg. Dit zal met vallen en opstaan gepaard gaan.
Het is belangrijk om te experimenteren en te leren van goede voorbeelden. Als de overheid duidelijk kan uitleggen wat, waarom en hoe zij handelt, kan dit begrip, draagvlak, acceptatie of steun creëren. Evenzo kan de gemeente veel baat hebben bij de kennis, betrokkenheid en kracht van de samenleving, ongeacht leeftijd.
