Meer klachten over bijstandsuitkeringen

(Persbericht 15 juli 2015)

De klachten over de uitvoering van de Wet werk en bijstand door de gemeente Spijkenisse nemen gestaag toe. Ten opzichte van enkele jaren geleden is het aantal klachten over de afdelingen die zich met bijstandsuitkeringen en schuldbemiddeling bezighouden meer dan verdubbeld, zo blijkt uit het vandaag gepubliceerde jaarverslag 2014 van de gemeentelijke ombudsman Spijkenisse.

Spanning neemt toe
De ombudsman van Nissewaard (toen nog Spijkenisse) heeft in 2014 in totaal 168 vragen en klachten behandeld, iets meer dan in het voorgaande jaar (2013: 155). Twee op de drie klachten gaan over uitkeringen en schuldbemiddeling. Ombudsman Anne Mieke Zwaneveld signaleert daarbij een toenemende spanning tussen mensen die afhankelijk zijn of worden van een uitkering en de medewerkers van de gemeente.

Volgens Zwaneveld komen de voorwaarden van de nieuwe bijstandswet erg hard aan en zijn ze vaak al moeilijk uit te leggen: “De gevolgen van de strengere wetgeving kunnen voor burgers zeer ingrijpend zijn. Door een strafkorting of het weigeren van de uitkering – al dan niet terecht – lopen schulden in hoog tempo op”.

Meer aandacht voor bejegening
De strengere wet- en regelgeving rond de bijstand maakt dat ambtenaren vaker dan voorheen worden geconfronteerd met burgers, die de besluiten en maatregelen van de gemeente als oneerlijk ervaren en zeggen in grote problemen te komen. Een negatieve beslissing kan bij burgers hard binnenkomen. Het meedelen en uitleggen van een onwelkome boodschap stelt hoge eisen aan de communicatieve vaardigheden van medewerkers van de gemeente die deze wet- en regelgeving moeten uitvoeren. De nieuwe gemeente Nissewaard gaat in cursussen voor ambtenaren extra aandacht besteden aan de bejegening van burgers. De ombudsman vindt dit een goede aanpak.

Direct contact in schrijnende gevallen
De ombudsman heeft in 2014 met de gemeente de afspraak gemaakt dat zij in schrijnende gevallen direct contact met de directeur Inwoners opneemt om zo mogelijk tot een snelle oplossing te komen. In het verslagjaar is dat twee keer met succes gebeurd.

Termijn klachtbehandeling baart ombudsman zorgen
“Los van de inhoud van de klacht, kom ik te vaak in contact met burgers, van wie de klacht niet voortvarend genoeg wordt behandeld” aldus Zwaneveld. Daarom heeft de ombudsman een aantal adviezen aan de gemeente gegeven: voortgangsbewaking, respecteren van wettelijke termijnen en aangeven op welke termijn inwoners van de gemeente Nissewaard een reactie van de gemeente kunnen verwachten. Ook de verwijzing naar de ombudsman, voor het geval de burger niet tevreden is, moet standaard worden vermeld bij mondelinge of schriftelijke afhandeling van de klacht door de gemeente.

Succesvolle interventies
In een aantal klachten is de ombudsman tussenbeide gekomen en heeft erop toegezien dat de gemeente aan de grieven van de burger tegemoet kwam. Zo heeft de ombudsman bemiddeld in een geval van ongewenst gedrag op de werkvloer tijdens een re-integratietraject, bij problemen met de onjuiste toepassing van de heffingskorting bij de aanvullende bijstandsuitkering en bij het vervoer naar school van een 6-jarig meervoudig gehandicapt meisje.

In één klacht zag de ombudsman aanleiding een rapport met een oordeel uit te brengen. Een inwoner, die al jarenlang ’s zomers ernstige overlast ondervond van “de rode troep” van enkele kersenbomen op gemeentegrond op enkele meters van zijn gevel, werd na onderzoek ter plaatse van de ombudsman in het gelijk gesteld. Volgens de gemeente waren de kersenbomen een verrijking van het stadsbeeld en een belangrijke voedselbron voor vogels. De ombudsman onderschrijft dit, maar oordeelde dat het zwaarwegende belang van de heer V. om verlost te worden van de stelselmatige overlast, tegen anderzijds het belang van de gemeente bij specifiek deze bomen op deze locatie, de doorslag moest geven. De gemeente heeft de aanbeveling van de ombudsman, om de kersenbomen weg te halen en te vervangen door bomen “met eenzelfde esthetische waarde als kersenbomen”, overgenomen.