(persbericht 12 januari 2012)

Een behoorlijke overheid is een overheid die: open, duidelijk, respectvol, betrokken, oplossingsgericht, eerlijk en betrouwbaar is. Op 1 januari jl. heeft de Nationale ombudsman samen met de gemeentelijke ombudsmannen in Nederland  nieuwe behoorlijkheidsnormen in gebruik genomen. Die maken concreet en helder waar het bij behoorlijkheid om gaat. De burger weet daardoor wat hij van de overheid mag verwachten. De ombudsmannen gebruiken ze achteraf, als toetsingskader. En voor de overheid zijn de normen een referentiepunt bij het uitvoeren van hun taak.
Er kan altijd iets mis gaan tussen burger en overheid. In het werk van ombudsmannen staat de vraag centraal of burgers behoorlijk behandeld zijn door de overheid. Maar wat is een behoorlijke overheid? In grote lijnen mag de burger van de overheid verwachten dat zij open, duidelijk, respectvol, betrokken, oplossingsgericht, eerlijk en betrouwbaar is.

Behoorlijkheid vertaald in 22 vereisten
De ombudsmannen hebben 22 vereisten opgesteld waaraan een behoorlijke overheid moet voldoen. De overheid moet bijvoorbeeld de grondrechten respecteren, zich onpartijdig opstellen en mensen fatsoenlijk en met respect behandelen. Maar de overheid moet ook samenwerken, zodat de burger niet van het kastje naar de muur gestuurd wordt, en zo mogelijk maatwerk leveren.

Functie van de normen
Voor de burger geven de behoorlijkheidsvereisten aan wat zij van de overheid mogen verwachten. Wanneer een burger meent dat de overheid hemniet volgens deze behoorlijkheidsvereisten behandeld heeft, kan hij eerst een klacht indienen bij de instantie zelf. Komt iemand er met de overheidsinstantie zelf niet uit, dan kan een klacht worden ingediend bij een ombudsman. De behoorlijkheidsvereisten zijn bedoeld als toetsingskader bij de beoordeling van klachten. Daarnaast  kunnen overheidsinstanties deze normen gebruiken bij bijvoorbeeld het ontwikkelen en toepassen van beleid. De behoorlijkheidsvereisten helpen overheidsinstanties goed om te gaan met burgers en hun belangen.

Ontwikkeld samen met burger en overheid
De normen zijn ontwikkeld in samenwerking met de lokale ombudsmannen, overheidsinstanties en burgers. De ombudsmannenwerken vanaf 1 januari met de nieuwe behoorlijkheidsvereisten. Nieuw aan de vereisten is dat ze zijn ingedeeld onder kernwaarden. Enkele vereisten die zelden werden gebruikt zijn vervallen en een aantal nieuwe vereisten zijn toegevoegd. Daarnaast zijn de vereisten minder juridisch en in duidelijke taal geformuleerd.

Behoorlijkheidswijzer
De nieuwe normen zijn overzichtelijk ondergebracht in een behoorlijksheidswijzer.

.