In 2016 hebben ouders, jongeren en ook hulpverleners aangeklopt bij de kinderombudsman omdat zij problemen ondervonden op het gebied van jeugdhulp, onderwijs of financiën. De klachten hadden vooral betrekking op gedwongen jeugdhulp en de aanvraag en verstrekking van persoonsgebonden budgetten (PGB’s). Daarnaast werd de kinderombudsman in toenemende mate geconfronteerd met de schrijnende gevolgen van armoede voor kinderen en jongeren.

Kinderrechten centraal
Rotterdam was in 2015 de eerste gemeente van Nederland die koos voor een eigen kinderombudsman. In 2016 werd Anne Mieke Zwaneveld ook bij de gemeenten Albrandswaard, Capelle aan den IJssel en Vlaardingen tot kinderombudsman benoemd. “Als kinderombudsman is het mijn taak er op toe te zien dat de rechten van het kind worden gerespecteerd. Elk kind heeft bijvoorbeeld recht op goede zorg en hulp, maar ook op eten, drinken en een dak boven zijn hoofd. Dat schiet er regelmatig bij in. Voor mij is elke klacht er één te veel. Het is niet te verkopen als je een kind in de kou laat staan.“

Klagen helpt
De kinderombudsman heeft de klachten uit de vier gemeenten in 2016 gebundeld in één jaarverslag. Ongeveer een kwart van de 43 ingediende klachten had betrekking op de gemeenten, voornamelijk op Rotterdam. Driekwart van de klachten ging over andere organisaties. Bij de helft van de klachten kon de kinderombudsman door een interventie of het geven van informatie de jeugdige, ouder of professional verder op weg helpen. Zwaneveld: “Klagen helpt om knelpunten zichtbaar te maken. Ik ben er niet op uit om organisaties aan de schandpaal te nagelen. Samen met de klager en de instelling zoek ik naar oplossingen”.

Kinderen de dupe bij financiële problemen
In Nederland groeit 1 op de 10 kinderen op in armoede. In Rotterdam geldt dit zelfs voor 25 procent van de kinderen. Dit heeft verstrekkende gevolgen. Zo heeft de kinderombudsman gezien dat kinderen met hun ouders of verzorgers op straat komen te staan, langdurig in de noodopvang verblijven of niet in staat zijn om in de basale levensbehoeften te voorzien. ”Ik heb ouders gesproken die niet meer wisten hoe ze hun kinderen te eten, te drinken en kleding konden geven en een warm thuis konden bieden. Ook jongeren klopten bij mij aan vanwege de financiële problemen van hun ouders’’, aldus Zwaneveld.

Lange wachttijden bij ‘Veilig Thuis’
De kinderombudsman signaleert een ernstig probleem bij Veilig Thuis, het meldpunt waar burgers en professionals hun zorgen over de veiligheid van kinderen kwijt kunnen. Meldingen van huiselijk geweld en kindermishandeling van professionals en inwoners blijven te lang liggen. In één situatie duurde het zelfs 7 maanden voordat een melding van een school werd opgepakt. De kinderombudsman heeft daarover zijn zorgen geuit bij Jeugdbescherming Rotterdam-Rijnmond, die verantwoordelijk is voor Veilig Thuis.

Voorlichting
Zwaneveld: “Ik vind het belangrijk dat de stem van het kind wordt gehoord bij alle beslissingen die hen aangaan. Daarom geef ik voorlichting over kinderrechten, bijvoorbeeld aan jongeren zelf en ook aan jeugdwerkers in opleiding. Voorop staat dat niet alleen over, maar ook mét kinderen wordt gepraat.”

De volledige tekst van het jaarverslag 2016 van de kinderombudsman van Albrandswaard, Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Vlaardingen is te vinden op de website www.kinderombudsmanrotterdam.nl.