Handboek Werk en Inkomen openbaar?
(samenvatting dossier 2015.1584)
Mevrouw W. heeft een wisselend en laag inkomen, waardoor zij een beroep moet doen op een aanvullende uitkering op grond van de Participatiewet. Ze denkt dat ze mogelijk een beroep kan doen op inkomstenvrijlating. Op de website van de gemeente Rotterdam vindt ze echter onvoldoende informatie.
Mevrouw W. komt erachter dat de regels over inkomstenvrijlating, DeelTijd Ondernemen, en de berekeningsmethode in het Handboek Werk en Inkomen van Stimulansz staan. Dit is een handboek met uitvoeringsregels voor medewerkers van het cluster Werk en Inkomen.
Het handboek is voor Rotterdammers niet via de website van de gemeente te raadplegen. Rotterdam gebruikt een modelhandboek dat aangeboden wordt door de stichting Stimulansz. Daarom kan de gemeente het handboek Werk en Inkomen van Stimulansz niet op de website publiceren. Andere gemeenten zoals de gemeente Amsterdam hebben hun eigen handboek, dat wel via de website te raadplegen is. Mevrouw W. vindt dit een rare situatie en vraagt de ombudsman daar wat aan te doen.
De ombudsman zorgt er in eerste instantie voor dat mevrouw W. de benodigde informatie krijgt. Volgens de gemeente moet zij naar een werkplein en kan ze daar via een inlogcode van een ambtenaar in het handboek kijken. Op het werkplein dat mevrouw W. bezoekt, weten sommige medewerkers niet dat het handboek bestaat. De gemeente stuurt uiteindelijk de relevante pagina’s per e-mail aan mevrouw W. toe.
De ombudsman heeft begrip voor de juridische situatie van de gemeente, maar vindt ook dat de gemeente haar burgers moet informeren over de inhoud van het handboek en dat zij het handboek moeten kunnen raadplegen. Daarom vindt de ombudsman dat de klachten van mevrouw W. gegrond zijn. De gemeente heeft gehandeld in strijd met de behoorlijkheidsvereisten goede informatieverstrekking en transparantie.
De ombudsman vindt dat de gemeente een extra inspanning moet doen om de informatie uit het handboek via de website toegankelijk te maken en doet hierover aanbevelingen. De ombudsman beveelt aan over alle onderwerpen die in het handboek Stimulansz aan de orde komen, op de website van de gemeente te publiceren. Daarnaast adviseert hij bij onderwerpen afkomstig uit het handboek Stimulansz op de website aan te geven waar het handboek ter inzage ligt.
De wethouder geeft aan dat de informatie op de site uitleg van wet- en regelgeving is. Om die reden zal hij op de site niet verwijzen naar het handboek Stimulansz, maar naar de bron (wet- en regelgeving). De wethouder biedt aan om iedereen die daarom vraagt de gelegenheid te geven om het Handboek via Klachten Werk en Inkomen te raadplegen. Hij kondigt aan dat hij daarover helder zal communiceren.
De wethouder belooft daarnaast dat hij de Cliëntenraad zal vragen welke onderwerpen gemist worden en welke onderwerpen uitgebreider of beter verwoord kunnen worden.
De ombudsman vindt dat hiermee voldoende tegemoet gekomen wordt aan de wens van mevrouw W., en ook aan zijn aanbevelingen, om de informatie over de geldende regels voor Rotterdammers toegankelijk te maken. Het blijft overigens nog wel de vraag of de manier waarop dit gebeurt voor niet juridisch geschoolde Rotterdammers voldoende inzicht biedt. De ombudsman zal bezien of hij hierover klachten ontvangt.