Op woensdag 28 mei 2014 heb ik mijn jaarverslag over 2013 toegelicht bij de commissie van de gemeenteraad Rotterdam. Voor de ombudsman en zijn medewerkers is dit hét moment om aan de gemeenteraad te laten zien wat we doen. Het grootste deel van ons werk bestaat erin dat wij klachten van burgers behandelen. Ook in 2013 was dat het geval. Wij hebben in dat jaar ruim 1300 klachten binnengekregen. Daarnaast hebben we nog bijna 1700 telefoontjes van burgers gehad, die ontevreden waren over de gemeente Rotterdam. In de meeste gevallen proberen we het zo te regelen dat de klacht alsnog door de gemeente wordt behandeld en naar tevredenheid wordt afgehandeld. Als dat niet lukt, voert de ombudsman een onderzoek uit en kan hij een oordeel geven over het gedrag van de gemeente.

In de bespreking in de commissie van de gemeenteraad kwam vooral aan de orde dat ik als ombudsman niet erg te spreken ben over de gang van zaken bij Werk en Inkomen (voorheen: Sociale Zaken en Werkgelegenheid of de Sociale dienst). Er gaat simpelweg teveel mis. De leden van de commissie wilden daar meer over weten en dat kon ik ook toelichten.

Let wel: een klacht is iets anders dan dat een burger het niet eens is met een beslissing op zijn aanvraag van een WWB-uitkering. Als ombudsman zal ik niet willen of kunnen beoordelen of iemand recht heeft op een uitkering. Dat is een beslissing van Werk & Inkomen, onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders. De burger die het daarmee niet eens is, kan naar de rechter.

Als ombudsman zal ik wel beoordelen of iemand behoorlijk te woord wordt gestaan en of de beslissing die iemand hoort te krijgen tijdig, binnen 8 weken, volgt. Dat is heel vaak niet het geval en dat is in strijd met de wet. Alleen al zo’n lange tijd van behandeling van een aanvraag is niet behoorlijk.

En daarbij, in de gevallen dat de aanvraag van een WWB-uitkering in behandeling is, moet na 4 weken en voorschot op de uitkering worden uitbetaald. Dat is 90% van waar iemand waarschijnlijk recht op heeft. Zo’n voorschot moet automatisch, zonder dat iemand dat vraagt, worden toegekend. Ook dat staat in de wet. Ook dat gebeurt heel vaak niet en ook dat is niet behoorlijk.

Voor de nieuwe wethouder Werk en Economie, de heer M. Struijvenberg, zal het geen eenvoudige klus worden om te zorgen dat er minder klachten binnenkomen. De gemeenteraadsleden willen van de wethouder natuurlijk weten wat er precies aan de hand is en hoe hij denkt de prestaties van Werk & Inkomen te verbeteren. De wethouder beloofde binnen 4 weken een brief te sturen waarin hij zijn plannen uiteenzet. Ik zie daar als ombudsman met spanning naar uit!