Hoe kunnen verschillende partijen samenwerken om daadwerkelijk doorbraken te realiseren voor thuiszittende kinderen. En wat kunnen we leren van de manier waarop de voormalige Münchhausen-beweging in Rotterdam samenwerkte om juist daar beweging in te krijgen?Met die vragen organiseerde Kinderombudsman Rotterdam-Rijnmond op 1 oktober 2025 een inspiratiesessie voor professionals uit onderwijs, zorg en gemeente.
1. Hoe voorkomen we dat iedereen een stukje van het kind helpt?
Kinderen die thuiszitten gaan door de eiersnijder. De school, jeugdhulp, wijkteam en soms ook leerplicht en jeugdbescherming krijgen ieder een plakje. Dat kan niet leiden tot een integrale oplossing. En die is wel vaak nodig! In ons onderzoek naar thuiszitters deden we om die reden de aanbeveling om een doorbraakteam op te richten met mandaat op onderwijs én jeugdhulp. Om vanuit samenaarschap de problemen rond thuiszitters op te lossen.
2. Hoe zou zo’n doorbraakteam eruit kunnen zien?
ORR nodigde baronnen en hartenjagers van de Münchhausen-beweging uit om daarover te vertellen. De Münchhausen-beweging was zo’n doorbraakteam dat jarenlang met groot succes in Rotterdam bestond. Vertegenwoordigers van verschillende gemeentelijke en maatschappelijke organisaties losten samen problemen op in de geest van de legendarische baron Von Münchhausen: niets is onmogelijk, nee is geen optie.
3. Wat maakte de Münchhausen-beweging als doorbraakteam uniek?
“We zeggen geen Nee tegen elkaar. Jouw probleem is mijn probleem.” De bestuurders van de organisaties (de baronnen) zeiden geen “ja maar” maar “ja en”. De professionals (de hartenjagers) kregen én voelden daardoor de vrijheid om datgene te doen wat nodig was.
4. Wat ziet de Münchhausen-beweging dat nodig is voor een succesvol doorbraakteam?
Dezelfde urgentie voelen met elkaar:
- vertrouwen in elkaar
- voelen dat je een gemeenschap vormt (samen eten helpt!)
- activisme, je moet dingen doen. Soms een beetje ondeugend zijn.
En het helpt om oplossingen te vinden als geld vrijer gemaakt wordt in plaats van dat het achter schotten vastgelegd is. En dat er ego-loos gewerkt wordt.
5. Hoe verloopt een bijeenkomst volgens de werkwijze van de Münchhausen-beweging?
Naast de professionals zijn ook de bestuurders altijd aanwezig. Hun commitment en vertrouwen in elkaar moet telkens gevoeld worden. Dat geeft de professionals de vrijheid om het goede te doen. De professionals dragen zaken aan. De eerste vraag is altijd: wie wil meewerken aan een oplossing en is bereid uit te zoeken wat er binnen zijn of haar organisatie kan. Zo ontstaat er een groepje professionals dat samen naar een oplossing zoekt. Door verschillende expertise bij elkaar te brengen is er meer kennis en commitment om tot een oplossing te komen. Vanuit het besef: ik kan het niet alleen oplossen.
Naast het oplossen van individuele problematiek is altijd de vraag: wat kunnen we doen om te voorkomen dat andere kinderen ook met dit probleem te maken krijgen? Dat gaat ook mee terug de organisaties in. Door de onderlinge contacten wordt het netwerk groter en sterker. Samen eten en successen delen. Dat motiveert!
6. Wat maakt dat ORR zo enthousiast is over deze werkwijze?
De belangen van het kind komen zo weer voorop te staan. Vanuit kinderrechtenperspectief wordt er naar een oplossing gezocht.
Elkaar kennen, om hulp durven vragen en samen zoeken naar een oplossing, leidt tot samenaarschap. ”Daar ben ik niet van” kan uit het woordenboek geschrapt!
Belemmeringen vanuit de systeemwereld verdwijnen naar de achtergrond.
